Η πιο τρυφερή και ευαίσθητη σχέση στη ζωή είναι η σχέση του ζευγαριού.
Κι αυτή η σχέση έχει ένα στόχο που μπορεί κανείς να τον πει και προορισμό· ο προορισμός του είναι να γίνουν ένα σώμα με δύο πρόσωπα, δηλαδή να πραγματώσουν την τέλεια ψυχική και σωματική οντότητα“ασυγχύτως και αδιαιρέτως”, όπως λέμε για τα τρία πρόσωπα-υποστάσεις της Αγίας Τριάδας.
Και όσο τρυφερή, μεγαλειώδη, κεφαλαιώδους σημασίας για την πραγμάτωση του προορισμού για την ευτυχία του ανθρώπου είναι αυτή η σχέση, τόσο ευαίσθητη είναι σε εξωτερικούς αλλά και σε εσωτερικούς πειρασμούς.
Βλέπομε άλλωστε πόσες αποτυχημένες απόπειρες κάνουν οι νέοι, για να πετύχουν μία καλή σχέση, πόσο βασανίζονται και πληγώνονται συχνά από τις αποτυχίες και διαψεύσεις· και η σχέση κινδυνεύει να διαφθαρεί και διαλύεται πολύ συχνά. Όλες αυτές τις δυσκολίες, εμπόδια, αντιπάλους του ζευγαριού στην πραγμάτωση του προορισμού του ας τα ονομάσουμε εχθρούς του ζευγαριού και πρώτα ας τους επισημάνουμε αυτούς τους εχθρούς.
Ο πρώτος εχθρός του ζευγαριού είναι η ίδια η σφοδρότητα του συναισθήματος που τους κυριεύει. Αυτή η σφοδρότητα τους κάνει τολμηρούς και συχνά καυχιώνται γι’ αυτό. Στην πράξη όμως αυτή η σφοδρότητα αποδεικνύεται συνήθως σεξουαλική και αυτό ξεστολίζει τον έρωτα από τα ψυχολογικά και ηθικά του στολίδια και κατεβάζει τον έρωτα στους τρόπους της πορνείας. Το μεγαλείο του έρωτα αντιμάχεται την πορνεία. Η επιτυχία του ζευγαριού να ελέγξει τις έντονες επιθυμίες είναι η δόξα και η αλληλοεκτίμησή τους. Η ανεξέλεγκτη ερωτική ορμή πριν από τον γάμο κυρίως, αλλά και μετά τον γάμο αποτελεί ένδειξη τουλάχιστον της πορνικής εμπειρίας των νέων πριν να γνωριστούν. Έτσι με τον αγώνα να συντηρήσουν οι δυο νέοι το υψηλό επίπεδο της σχέσης τους τούς γεμίζει αξιοπρέπεια και βαθαίνει τον έρωτά τους.
Ο άλλος εχθρός του ζευγαριού μπορεί να είναι οι συγγενείς τους, κυρίως οι γονείς.Μπορεί να φέρνουν εμπόδια στη σχέση του ζευγαριού, επειδή φοβούνται για την ανωριμότητά τους, που δεν βοηθάει στη σωστή επιλογή. Οι γονείς συνήθως λογαριάζουν τη σχέση των παιδιών τους με κριτήρια οικονομικά και επαγγελματικά. Δεν μπορούν ή και δεν θέλουν να εκτιμήσουν τη δυναμική του έρωτα, επειδή πολύ συχνά ο δικός του νεανικός έρωτας έχει ήδη υποβιβαστεί σε μία πεζή συμβίωση.Άλλοτε πάλι κάποιοι ενήλικοι συγγενείς φθονούν τη νεανικότητα του ζευγαριού, επειδή οι ίδιοι την έχουν χάσει.
Ο επόμενος εχθρός του ζευγαριού είναι η ματαιοδοξία. Η ματαιοδοξία που χαρακτηρίζει κυρίως τη σχέση του ζευγαριού για τον γύρω κόσμο τους, συχνά όμως και μεταξύ τους. Προσπαθούν να δείξουν στους γύρω την αλαζονεία του πλούτου, την εξωτερική τους εμφάνιση και μεταξύ τους τα σωματικά και ψυχολογικά τους προτερήματα ή και την οικονομική τους επιφάνεια. Όλ’ αυτά γίνονται εις βάρος του έρωτα, αποτελούν έναν άλλον έρωτα, που τραβάει το ζευγάρι τον έναν μακριά από τον άλλον.
Ο άλλος εχθρός του ζευγαριού, ο πιο μεγάλος απ’ όλους, είναι η έλλειψη ερωτικής κατήχησης. Δεν έχουν κατηχηθεί οι νέοι μας ότι τον έρωτα και τη σχέση τους τα δημιούργησε ο Θεός κατά τη δημιουργία του κόσμου ή μάλλον κατά την πλάση του ανθρώπου. Άρα μόνο με την ευλογία του Δημιουργού τους λειτουργούν σωστά και συντηρούνται. Τότε μόνο δίνουν τη μέγιστη ευτυχία στο ζευγάρι (εκκλησιαστικά αυτό λέγεται ανάπαυση) και συγχρόνως συντηρεί και βελτιώνει τις σχέσεις του ζευγαριού με όλα τα άλλα κεφάλαια της ζωής. Τέτοια κεφάλαια είναι η στοργή προς τους γονείς και τα δικά τους τέκνα, η εκκλησιαστική ζωή, η φιλανθρωπία, ο πατριωτισμός, η καλλιέργεια του πολιτισμού και άλλα τέτοια.
Είναι βαθιά συγκινητικό το συχνά τότε επαναλαμβανόμενο γεγονός, που αναφέρει ο Σολτζενίτσιν στο μνημειώδες έργο του “Αρχιπέλαγος Γκουλάκ” με τις γυναίκες των φυλακισμένων στις Σταλινικές φυλακές της Σοβιετικής Ένωσης. Είχαν επισκεπτήριο μία φορά τον χρόνο για 15 λεπτά κι εμάζευαν οι γυναίκες με χίλια βάσανα καπίκι-καπίκι τα λεφτά για το εισιτήριο, για να πάνε χιλιάδες λεύγες μακριά, για να ιδούν τον άνθρωπό τους μία φορά τον χρόνο. Κι ετοίμαζαν τα λόγια που θα τους έλεγαν και τις πληροφορίες για τη ζωή της οικογένειάς τους. Κι όταν έφτανε η συνάντηση των 15 λεπτών και αντίκριζαν το πρόσωπο του αγαπημένου τους πίσω από μία χοντρή σίτα, δεν έβρισκαν τα λόγια που είχαν ετοιμάσει, για να πουν, και κοιτάζονταν οι αγαπημένοι σύζυγοι αμίλητοι για 15 λεπτά. Αυτή ήταν μία πολύ δυνατή ερωτική συνάντηση.
Η ιερότητα της συζυγικής σχέσης είναι αυτό που κάνει τη συζυγία εικονισμό της Αγίας Τριάδος. Στην εποχή μας με το σπάσιμο όλων των τρόπων της ιερότητας ο έρωτας και η συζυγία μοιάζουν πολύ με την πορνεία κι έτσι ατονούν οι άλλες ανθρώπινες οικογενειακές και κοινωνικές λειτουργίες και τότε η ζωή γίνεται μονοδιάστατη σεξουαλική και αφόρητα πληκτική.
Οι άντρες κυρίως αλλά και πολλές γυναίκες βρίσκουν ανούσιο το νόημα του έρωτα και τη νομική έγγαμη σχέση και επιδίδονται στις μοιχείες και στις πορνείες, για να έχει η ερωτική σχέση κάτι το περίεργο και κάτι που να χρωματίζεται από την αίσθηση της αμαρτίας, γιατί έτσι λένε ότι πολεμείται η πληκτικότητα της νόμιμης σχέσης.
Από μικρά παιδιά, βλέπετε, συνήθισαν οι άνθρωποι να συνδυάζουν τον έρωτα με την πορνεία και να αγνοούν την ευλογία του Θεού· και κουβαλούν ύστερα αυτήν την προκατάληψη στη ζωή τους. Άλλο κακό που βλάπτει τη σχέση του ζευγαριού είναι η δικαιοσύνη,ενώ είναι το κυριότερο αίτιο που επικαλούνται στα διαζύγια οι άνθρωποι, δεν αφήνει υποψία πως είναι κακό πράγμα η δικαιοσύνη, όπως την κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας. Αυτή η κοσμικού τύπου δικαιοσύνη, που πρυτάνευε στους προ Χριστού προγόνους μας και πρυτανεύει στους χωρίς Χριστό συνανθρώπους μας, δεν διαφέρει από την εκδίκηση. Και το πρώτο που θυσιάζουμε μπροστά στο βωμό της “Θείας Δίκης” είναι η αγάπη.
Ο πολιτισμός με την αλαζονεία του φθείρει τις προσωπικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, ο καθένας στην προσπάθειά του να αποσπάσει όσο γίνεται μεγαλύτερο κομμάτι ωφέλειας από το προσόντα του πολιτισμού, βλέπει τους άλλους σαν άτομα και μάλιστα άτομα αντίπαλα και πολεμάει με οποιονδήποτε θα σταθεί μπροστά του, για να του στερήσει κάτι. Με αυτήν την αλαζονεία οι νέοι, που φτάνουν στο ζευγάρωμα, δεν μπορούν να ιδούν το πρόσωπο του άλλου. Έτσι επιδιώκουν απλώς και μόνο να αντλήσουν κάποια ηδονή από τη σχέση τους και ο “άλλος” μας ενδιαφέρει τόσο χρόνο, όσο διαρκεί η προσφερόμενη ηδονή. Πέραν απ’ αυτήν την ηδονή υπάρχουν μόνο οι δυναμικές σχέσεις, οι διαξιφισμοί των συμφερόντων. Η εκδίκηση και η διεκδίκηση, όταν μπαίνουν στις σχέσεις του ζευγαριού, πράγματι σκοτώνουν τον έρωτα και κάνουν τη σχέση τους αβίωτη.
Και πάλι το αίτιο είναι η απουσία κατήχησης και μάλιστα Ορθόδοξης κατήχησης. Μόνο η Ορθόδοξη κατήχηση ονομάζει τη δικαιοσύνη συγχώρηση και εναρμονίζει τη σχέση του ζευγαριού με την συγκατάβαση του Θεού στις αμαρτίες των ανθρώπων. Για να ζήσει το ζευγάρι μέσα στην ευτυχισμένη σχέση του γάμου, πρέπει να γίνει ο καθένας απέναντι τον άλλον ένα μηδέν. Τότε ο γάμος γίνεται άθλημα, μαρτυρικό άθλημα, και τότε καταλαβαίνουμε γιατί στον χορό του Ησαΐα ακούγεται εκείνο το ανεξήγητο: “Άγιοι Μάρτυρες οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες…”.
Πολλές φορές μέσα στη ζωή του ζευγαριού κυριαρχεί η ιδέα της δικαιοσύνης όπως τη διαπίστωσαν με σαφήνεια οι αρχαίοι μας πρόγονοι, “ου αν κρατή τις άρχει” δηλαδή όπου υπερισχύει κανείς με τη δύναμή του, εκεί ασκεί εξουσία. Κι έλεγαν οι αρχαίοι Αθηναίοι, που έκαναν αυτό το λόγο, ότι αυτό είναι πανάρχαιος νόμος που κι αυτοί τον βρήκαν να ισχύει στις ανθρώπινες σχέσεις. Ήταν δηλαδή το φυσικό αυτονόητο. Βέβαια μέσα στον Παράδεισο πρωτοακούστηκε ο λόγος του Θεού προς τη γυναίκα “προς τον άνδρα σου η αποστροφή σου και αυτός σου κυριεύσει”, αυτό όμως ήταν η ποινή για την παρακοή της· δεν έπλασε ο Θεός τη γυναίκα εξαρτημένη από τον άντρα της, η αμαρτία έφερε αυτή τη συνέπεια και η Ορθόδοξη κατήχηση ξέρει ότι οδεύουμε με την τελική λύτρωση στην κατάργηση κάθε “αρχής” εκτός από την “αρχή” της αγάπης. Άρα και κάθε ζευγάρι οφείλει να κάνει τις “πρόβες” του για την τελική του κατάληξη στους λειμώνες της βασιλείας του Θεού.
Πολύ συχνά οι περιπτώσεις διαζυγίων που εμπλέκονται και παιδιά, οι μητέρες μαυρίζουν την εικόνα του πατέρα στις καρδιές τους και επικαλούνται γι’ αυτό βέβαια τη δικαιοσύνη, που αποδεικνύεται μάλιστα αυταπόδεικτη εις βάρος του πατέρα με την απουσία του. Έτσι τραυματίζεται βαριά η εικόνα του πατέρα στις καρδιές των παιδιών και οι μητέρες δεν ξέρουν ή δεν λογαριάζουν τι κακό τους κάνουν. Τα παιδιά αναζητούν πάντοτε τον πατέρα τους μέσα στα βάθη της ψυχής τους, όποιος κι αν είναι στη συμπεριφορά του. Παρόμοια βέβαια αναζητούν και την εικόνα της μάνας τους. Η δικαιοσύνη όμως κάνει αυτό το έγκλημα να γίνεται πραγματικότητα.
Ο διάβολος ζηλεύει τις γυναίκες, φοβάται τη χάρη που τους έδωσε ο Θεός να γεννούνε και μάλιστα από τότε που η μάνα έγινε Θεοτόκος, και γι’ αυτό ο διάβολος καλλιεργεί τα “άνθη” του κακού, που λέγονται εκτρώσεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις πάνω στην απόφαση της έκτρωσης συμφωνεί το ζευγάρι -ίσως για πρώτη φορά στη σχέση τους- αλλά τι συμφωνία είναι αυτή! Συμφωνία μίας ισόβιας κόλασης.
Από τότε οι χαρές του έρωτα είναι άχαρες και νευρωτικές. Όλα τα εφηβικά όνειρα για τον ποιητικό έρωτα τσαλακώνονται. Η διάλυση της σχέσης γίνεται εύκολη και ανακουφιστική. Φορτώνεται και ο ένας και ο άλλος τις ενοχές του, κρύβει την πίκρα του, μεγιστοποιεί την απαξίωση του άλλου και χωρίζουν τα βήματά τους. Αυτό κι αν είναι εμπόδιο στη σχέση του ζευγαριού! Και γι’ αυτό το δυστύχημα επιστρατεύει το ζευγάρι το επιχείρημα της δικαιοσύνης. Δικό μου το σώμα μαζί με το έμβρυο, δική μου υπόθεση, δικαίωμά μου. Και η λογική είναι εχθρός του ζευγαριού, η λογική που μάχεται την πίστη στην πρόνοια του Θεού. Με το εισόδημά μας περνάμε ίσα-ίσα, λένε· με ένα παιδί πεθαίνουμε από την πείνα.
Η απόδειξη έρχεται με την πρακτική αριθμητική λες; Απαντάει ο λογισμός της τετραγωνικής λογικής, που κάνει τον γάμο οικιακή πορνεία. Όταν πρωταντικρίζονται ένας νέος με μία νέα κι αιχμαλωτίζονται ο ένας από τη φυσιογνωμία του άλλου, όλο το σύμπαν αναστατώνεται. Ο Θεός γεμίζει μπαούλα με προικιά και βάζει εκατομμύρια καταθέσεις στις Τράπεζες του μέλλοντος για την επιβίωσή τους στους αιώνες των αιώνων. Την ίδια ώρα ο διάβολος βγάζει περιπόλους στα μονοπάτια και ναρκοθετεί τα περάσματα. Οι ερωτευμένοι τρέχουν σαν χαζοί ανέμελοι στους δρόμους. Οι εχθροί παραμονεύουν. Ως καλοί οικονόμοι όμως πρέπει να φυλάξουν τα γαμήλια δώρα του Θεού και να οργανώσουν την άμυνά τους με σοφία. Γι’ αυτό λέμε ότι η ευλογία της Εκκλησίας με τον γάμο γεννάει τον έρωτα στο ζευγάρι. Τον γεννάει και τον ασφαλίζει.
Κωνσταντίνος Γανωτής