4. Τό Πατριαρχικόν ζήτημα:
Οἱ Ἁγιορεῖται οὐδέποτε ἔπαυσαν νά τρέφουν εἰλικρινῆ ἀγάπην καί ἀφοσίωσιν πρός τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά τό θεωροῦν ὡς Ἀνωτέραν Πνευματικήν αὐτῶν Ἀρχήν. Πάντοτε δέ μετά στοργῆς καί εὐλαβείας ἀτενίζουν πρός τήν Μεγάλην τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν καί καυχῶνται δι’ αὐτήν· πλήν ὅμως διαχρονικῶς συνέβησαν διάφορα γεγονότα μεταξύ τῶν σχέσεων Ἁγίου Ὄρους καί Μητρός Ἐκκλησίας, τά ὁποῖα δέν ἔμειναν ἀπαρατήρητα.
Τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1860 ἀπεστάλη εἰς τόν Ἄθωνα ὁ βαλὴς τῆς Θεσσαλονίκης Χουσνὴ πασᾶς, μέ σκοπόν τήν σύνταξιν Καταστατικοῦ Χάρτου, ὅστις καί ἐξεδόθη τήν 11 Φεβρουαρίου 1861 μέ τήν συνδρομήν τοῦ Πατριάρχου Ἰωακείμ τοῦ Β΄, πατριαρχεύοντος τό πρῶτον ἀπό τοῦ 1860 μέχρι τοῦ 1863 καί δεύτερον ἀπό τοῦ 1873 μέχρι τοῦ 1878· πλήν ὅμως οἱ Ἁγιορεῖται ἀντέδρασαν σθεναρῶς καί δέν ἐφηρμόσθη, διότι ἐπενέβαινε σκανδαλωδῶς εἰς τά ἐσωτερικά τῆς Ἀθωνικῆς Πολιτείας. Ὁ σκοπός ὅν ἐπεδίωκε τότε τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἦτο ἡ συγχώνευσις τῶν Μοναστηρίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους μετά τῶν Ῥουμελικῶν. Πρός ἀπόκρουσιν τοῦ κινδύνου οἱ Ἁγιορεῖται ἀπεφάσισαν νά χρησιμοποιήσουν τά ἐπίσημα ἀρχαῖα ἔγγραφά των, δυνάμει τῶν ὁποίων ἀπό τοσούτων αἰώνων εἶχον τήν αὐτονομίαν. Ἐπί τούτῳ συνετάχθη καί ἕν «Ἀλληλενδετικόν Γράμμα», ὅπερ ὑπεγράφη τήν 13 Φεβρουαρίου 1861 ἐκ 15 μόνον Ἱ. Μονῶν, ἀποσπασθεισῶν τῶν ὑπολοίπων πέντε ἀρχικῶς λόγῳ διαφωνίας. Εἶτα προσετέθη εἰς τούς ὀρθοφρονοῦντας καί ἑτέρα Ἱ. Μονή, καί οὕτω συνετάχθη καί ὑπεγράφη τήν 4 Μαΐου τοῦ ἰδίου ἔτους δεκαεξασφράγιστος πρᾶξις. Καί ἐνῷ τά ἀντίπαλα στρατόπεδα τοῦ φοβεροῦ Διβανίου καί τοῦ ἐπιβλητικοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εἶχον ὅλα τά πλεονεκτήματα τῆς ὑπεροχῆς, οἱ Ἁγιορεῖται κατώρθωσαν διά τῶν ἐν ΚΠόλει πληρεξουσίων αὐτῶν νά ἐπιτύχουν τό ἀκατόρθωτον καί νά διασώσουν τήν Ἁγιορειτικήν αὐτονομίαν, παρά τήν σοβαράν ἐσωτερικήν διάσπασίν των. Ἡ Ἁγιορειτική Σύναξις ἑώρτασε τότε τά ἐπινίκια αὐτῆς καί ἡ μεταξύ τῶν εἴκοσιν Ἱ. Μονῶν εἰρήνευσις ἀποκατέστη.
5. Ἡ μεταξύ Ἑλλήνων καί Ῥώσων πατέρων διένεξις, περί τῆς Ἑλληνικῆς Ἱ. Μονῆς τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος:
Μετ’ ὀλίγα ἔτη διετρανώθη καί ἡ ἀναφυεῖσα διαφορά μεταξύ Ἑλλήνων καί Ῥώσων πατέρων περί τῆς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει Ἑλληνικῆς Ἱ. Μονῆς τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος, ἐπιδικασθείσης τῆς ὑποθέσεως τό 1875 ὑπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, πατριαρχεύοντος καί πάλιν τοῦ Πατριάρχου Ἰωακείμ τοῦ Β΄. Ἡ Ἁγιορειτική Σύναξις ἐπάλαισε τότε οὐ μόνον μετά τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ἀλλά καί μεθ’ ὁλοκλήρου τῆς συνησπισμένης τριπλῆς Συνεννοήσεως· ἤτοι, Πατριαρχείου~Τούρκων καί Ῥωσικῆς Πρεσβείας ἐν ΚΠόλει. Δυστυχῶς, ἡ ὑπόθεσις αὕτη ἔληξε μέ τόν ἐκρωσισμόν τῆς Ἱ. Μονῆς τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος καί τήν βιαίαν ἀπομάκρυνσιν τῶν ἀγωνιζομένων Ἑλλήνων πατέρων αὐτῆς, μεταξύ τῶν ὁποίων συγκαταλέγεται καί ὁ ἐσχάτως ἁγιοκαταταχθείς Ὅσιος Δανιήλ ὁ Κατουνακιώτης, ὅστις συνέγραψε καί ἐξέδωκεν ἐν Πάτραις τό 1927 ἐνδιαφέρουσαν μελέτην, ὑπό τίτλον: «Ἱστορική μελέτη περί τῆς ἀναφυείσης διαφορᾶς ἐν τῇ κατ’ Ἄθῳ Ἱερᾷ Μονῇ τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος τῆς ἐπιλεγομένης Ρωσσικοῦ μεταξύ Ἑλλήνων καί Ρώσσων πατέρων καί περί τῆς ἐξελίξεως αὐτῆς ἐπιδικασθείσης κατά τό χιλιοστόν ὀκτακοσιοστόν ἑβδομηκοστόν πέμπτον ἔτος ὑπό τῶν Πατριαρχείων Κων/πόλεως πατριαρχεύοντος τοῦ Πατριάρχου Ἰωακείμ τοῦ Βου».
6. Τό Κελλιωτικόν ζήτημα:
Τό θέμα τῆς φορολογίας τῶν Ἐξαρτηματικῶν Μοναχῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους κατά τήν περίοδον τῆς Ὀθωμανικῆς κυριαρχίας, διετάραξεν εἰς μέγαν βαθμόν τάς σχέσεις Μοναστηριακῶν καί Ἐξαρτηματικῶν, μέ ἀποτέλεσμα νά δημιουργηθῇ τό λεγόμενον «Κελλιωτικόν ζήτημα». Τοῦτο ἐξηλίχθη εἰς τρεῖς φάσεις καί διήρκεσεν ἀπό τοῦ 1762 (βλ. σιγίλλιον Πατριάρχου Ἰωαννικίου τοῦ Γ΄) μέχρι τοῦ 1907 (βλ. σιγίλλιον Πατριάρχου Ἰωακείμ τοῦ Γ΄). Ἀφορμή ὑπῆρξεν ἡ ἀπόφασις τῶν Ἱ. Μονῶν καί τῆς Ἱερᾶς Συνάξεως, διά τῆς ἐπιβολῆς τοῦ «κτηματικοῦ φόρου» καί εἰς τούς Ἐξαρτηματικούς Μοναχούς, ἐπί πλέον τοῦ «κεφαλικοῦ φόρου», τόν ὁποῖον κατέβαλλον εἰς τήν Τουρκικήν διοίκησιν, πρός ἀνακούφισιν τῶν Ἀθωνικῶν Μοναστηρίων καί τοῦ Κοινοῦ τοῦ Ἱεροῦ Τόπου (=τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος) ἀπό τήν δυσβάστακτον φορολογίαν.